Meteen naar de inhoud

Oorlogsmonument Kerkstraat

Historie

Vroeger waren er in het dorp Hellum veel bedrijven. Bedrijven zoals winkels, bakkerijen, café’s, smederijen, slagerijen, een zuivelfabriek, etc. De Joodse familie Bollegraaf had in Hellum een slagerij op het adres Hoofdweg 124. De familie was erg geaccepteerd in het dorp en ze waren ook erg aanwezig in de dorpsgemeenschap: er was altijd wel iets te zien of te beleven bij de familie Bollegraaf.

Familie Bollegraaf
Familie Bollegraaf

De broeders Nathan en Simon Bollegraaf die paardenhandelaar en paardenslager waren kregen in het voorjaar van 1942 (gedurende de Tweede Wereldoorlog) de oproep om naar Westerbork te gaan. Om vervolgens naar een werkkamp te gaan, zo dachten ze. Ze waren gewend hard te werken en dachten dat een werkkamp dan ook niet zo erg kon zijn. Wel voelden ze zich onzeker. Zeker gezien alle perikelen met Joden die al hebben gespeeld in de periode daar voor. Helaas bleek dat ze kort daarna naar Duitsland zijn vervoerd en in concentratiekamp Auschwitz zijn vermoord.

De vrouwen bleven achter en doken een jaar onder in Schildwolde. Voor buurtgenoten was het een raadsel waar ze gebleven waren. Door verraad werd het onderduikadres door de Duitsers ontdekt. De vrouwen zijn uiteindelijk ook in Auschwitz vermoord. Degene die ze een onderduikadres gaf is in concentratiekamp Dachau overleden.

Oorlogsmonument

Op 3 oktober 1998 is aan de Kerkstraat (vlakbij de kruising met de Hoofdweg) het oorlogsmonument ter nagedachtenis aan de familie Bollegraaf onthuld. Hier door hebben 2 joodse gezinnen die uit ons dorp zijn weggevoerd en geen graf hadden weer een naam gekregen.

Materialen

Het oorlogsmonument bestaat uit een bol (Hellum wordt “de Parel in de Woldstreek” genoemd) en naamplaten. De platen zijn geplaatst op een voetstuk van Groninger baksteen dat is afgedekt met een roestvrijstalen plaat.

Jodenmonument voor aan de Kerkstraat ter nagedachtenis aan de familie Bollegraaf

Rol dodenherdenking

Elk jaar vindt er een herdenkingsceremonie plaats in de Walfriduskerk welke vervolgens wordt afgesloten bij het oorlogsmonument aan de Kerkstraat.

Adoptie

In het schooljaar 1996 – 1997 is het oorlogsmonument geadopteerd door de openbare basisschool “De Ent”. Nadat de basisschool is opgehouden te bestaan heeft Kloksmeer Hellum het oorlogsmonument geadopteerd.

Meer informatie

Meer informatie over de familie Bollegraaf, hun rol in de samenleving van Hellum en de reactie van het tijdens de onthulling van het monument nog oudste levende lid van de familie Bollegraaf staan opgeschreven in het boek Hellum, Een parel in de Woldstreek – 2: Old|Nij.